Khi nhắc đến kỹ năng lãnh đạo (leadership skills), phần lớn chúng ta thường hình dung đến những nhà quản lý, CEO, hay người giữ vị trí dẫn dắt tổ chức. Thế nhưng, trong một thế giới biến động không ngừng – nơi mỗi cá nhân được kỳ vọng tự chủ, sáng tạo và chịu trách nhiệm với lựa chọn của mình – kỹ năng lãnh đạo đã trở thành một năng lực thiết yếu, không chỉ dành cho người trưởng thành mà cần được hình thành ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Và trên thực tế, lãnh đạo không đồng nghĩa với chức danh. Đó không phải là vai trò “lớp trưởng”, “chủ tịch CLB” hay “người đứng đầu nhóm”. Lãnh đạo là khả năng tác động, truyền cảm hứng và điều phối bản thân cùng những người xung quanh hướng đến mục tiêu chung.
Với học sinh, điều này có thể bắt đầu từ những hành động rất nhỏ: chủ động tổ chức thời gian học tập, khuyến khích bạn bè tham gia hoạt động cộng đồng, hoặc đưa ra quyết định đúng đắn khi đối mặt với khó khăn.
Vì sao học sinh nên học làm lãnh đạo từ sớm?
- Phát triển năng lực tự chủ và bản lĩnh cá nhân
Kỹ năng lãnh đạo giúp học sinh học cách ra quyết định độc lập, chịu trách nhiệm với lựa chọn của mình, và không bị cuốn theo đám đông. Trong một môi trường học tập đòi hỏi sự thích nghi và tự định hướng ngày càng cao, đây là yếu tố vô cùng quan trọng.
- Tăng sự tự tin trong giao tiếp và xây dựng quan hệ
Một học sinh biết lắng nghe, thấu cảm và chia sẻ suy nghĩ rõ ràng không chỉ dễ dàng hòa nhập mà còn có thể tạo ảnh hưởng tích cực đến bạn bè, thầy cô và cộng đồng xung quanh. Lãnh đạo là học cách kết nối – chứ không phải ra lệnh.
- Rèn tư duy phản biện và giải quyết vấn đề
Người lãnh đạo giỏi không né tránh khó khăn mà chủ động tìm cách vượt qua. Kỹ năng lãnh đạo giúp học sinh biết phân tích tình huống, đánh giá rủi ro và đưa ra lựa chọn đúng đắn – ngay cả khi chưa có “người lớn” dẫn đường.
- Sẵn sàng cho môi trường toàn cầu hóa
Ngày càng nhiều trường đại học và tổ chức quốc tế đánh giá cao tố chất lãnh đạo – không chỉ qua bảng điểm, mà qua những trải nghiệm thực tế như tham gia MUN (Mô phỏng Liên Hợp Quốc), các dự án xã hội, hoạt động ngoại khóa hay vai trò trong CLB. Có thể nói, lãnh đạo là một “tín hiệu” mạnh mẽ về năng lực phát triển toàn diện của học sinh.
Làm sao để học sinh rèn luyện kỹ năng lãnh đạo?
Lãnh đạo không phải là tài năng bẩm sinh. Đó là kỹ năng có thể học được, rèn luyện và phát triển thông qua môi trường phù hợp và sự đồng hành đúng cách.
Một số cách học sinh có thể bắt đầu hành trình rèn luyện:
- Tham gia hoạt động ngoại khóa, CLB hoặc dự án cộng đồng, để trải nghiệm vai trò dẫn dắt, tổ chức và phối hợp nhóm.
- Làm việc với mentor cá nhân hoặc tham gia chương trình mentoring, nơi học sinh được truyền cảm hứng, khơi gợi khả năng lãnh đạo nội tại, đồng thời nhận được phản hồi để phát triển đúng hướng.
- Thực hành kỹ năng lắng nghe, thấu cảm, phản tư và hợp tác, thay vì chỉ tập trung vào thành tích cá nhân.
- Chủ động tạo ra ảnh hưởng nhỏ nhưng tích cực: đề xuất thay đổi, kết nối bạn học, giải quyết mâu thuẫn – tất cả đều là bài học lãnh đạo thực tế.
Mentors14 – nơi lãnh đạo được “gieo mầm”
Với Mentors14, phát triển kỹ năng lãnh đạo không phải là mục tiêu tách biệt, mà là một phần trong hành trình khơi mở bản sắc cá nhân và năng lực tự định hướng. Qua mô hình mentoring, học sinh không chỉ được đồng hành học tập – mà còn được truyền cảm hứng để trở thành người tạo ảnh hưởng, biết đưa ra lựa chọn phù hợp với chính mình, và kết nối hiệu quả với người khác.
Mentor không phải là người dạy cách “trở thành thủ lĩnh”, mà là người giúp học sinh tìm thấy tiếng nói, giá trị và phong cách lãnh đạo của riêng mình – từ đó chủ động phát triển chúng qua từng trải nghiệm cụ thể.
Lãnh đạo không tuổi – nhưng cần bắt đầu sớm
Kỹ năng lãnh đạo không chờ đến lúc bạn có một chức danh mới bắt đầu. Đó là một hành trình cá nhân – và càng bắt đầu sớm, học sinh càng có nhiều cơ hội trưởng thành một cách trọn vẹn: từ khả năng ra quyết định, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề đến năng lực ảnh hưởng và dẫn dắt cộng đồng.
Và khi học sinh biết lãnh đạo chính mình trước, đó chính là bước đầu tiên để trở thành một người có thể truyền cảm hứng và dẫn dắt người khác – dù ở bất kỳ vai trò, độ tuổi hay môi trường nào trong tương lai.
(Đọc phiên bản tiếng Anh tại đây)